Mens e dogs dönu äkoseadons konfidiko len fil, iglömoy slipi. Nu älilobs kratön fo yan, e skin, kel ätegon ningolöpi, pätovon löpio.

"Repe!" (= renar!) mot Snyära ävokädof pajekölo.

Ibo so pänemon bäldana dog löfäbik, kel idugädon omi ini fot. Dis skin ädukömon kripölo ed us äbleibon stanön ko göb seitöl vü lögs, ed äprimon ad lukanitön plonölo.

"Repe, kúsne le átye - Repe, fat binom kiplado?" nök äsäkom vifiko sustanöl de seatöp.

Dog äküpon, das suemoy oni. Äsubunon begölo len säk ed ägegolon lü yan.

"Vilon ramenön yufi," äsagob, sumölo güni oba. "Söl ona äsufom neläbi seimik. Mutobs vifiko sökön one!"

"U ba te ebübunon fo el ätye," (= fat) el Káke Keira, dünan, äsagom, kel piplaädom as galan fa el Anda.

"No, bitikam at binon kuratiko ot doga, kel sukon yufi."

Ätridobs foi yan ed ävokädobs nemi bäldana ini nolüdaneit klilik-dagik. Kold tonükon vokädi ini fag gretik, ab so küpäliko ädalilobs, no äkanobs lilön gespiki.

"Härra (= O söl!), nilud ola binon veratik," nök äcödom, "neläb ejenon. Sumolsöd nifajukis olas e günis e sökobsöd dogi!"

"Atos no saidos," ägespikob. "Kesumolsöd i zönis, jainilis e boada-

bemülis. Mögos, das efalom ini sala (= kev, gladaslitod) seimik."

Voms äplonofs ed äyamofs, ab obs seilölo äsumobs zesüdikosi valik ko obs ed ästeigobs futis ini nifajuks lunik ed äsökobs konfidölo dogi visedik, keli nök as föfikan in ked obas äkipom me lefad.

Älüvobs ludomi in lüod taädik äs büo. Primü berayag ilabobs belis nedetü obs, ab nu äseatons detü obs. Fut belas ästanon su siem kamaläna veitik, kel petegon me nif dibik e ve siem dog äjutedon vifiko äs tepavien. Nen nifajuks leno äkanobsöv sökön oni. So idunobs ba liölis Linglänik fol, ven ädeflekon detio ed älüflekon lü geil seimik, kel no äbinon vemo xänik, so das no änedobs sälenükön nifajukis. Ti me vif ot äs jünu ägolobs ve bel löpio jüs ärivobs pleni nefotik, kela flan votik skapiküno äklivon ini dib.

"Ipmel," nök ävokädom pajeköl, "sotn vatsa salayägnai - o God! padugobs bevü slitodaglad. Orrop vàrok - binobsöd prüdiks."

Ätirom lefad i lü ok e somo ämütom dogi, das ägolon nevifikumo ed äxamom me sped okik pladili alik gluna, büä äbetridom oni.

"Glun at binon—li riskädik?" äsäkob omi.

"O söl, golobs love rutaimo (= höl), kö lanans badik lödons. Alikan onas egimon oke sliti, keli tegon me nif ad cütön samelatyè (= Lapänans). If ek betridon sliti seimik, donio falon ini höl, if no saivaolmak (= jelalanan) seimik setenükon nami ad dakipön oni. Semikna i silanan saludik seimik kömon e setiron oni."

Somo in fomäl Lapänana bäldik mags kritik pämigons me pagiks. Pro om äbinos lindifik fino, va ädalom spelön yufi fa lanan u fa lugod seimik; ba äkredom, das balan binon so nämädik äs votikan.

Äslifobs klu nevifikumo love plen ed ärivobs jenöfo slitodis anik love kels nif ifomon kruti kobolagöl, löpü kel töbo äkanon polön dogi. Älesevobs pladis at ä sekü fom ä sekü köl tega müdik, love kels älovebunobs yufü speds obsik. Poso ägolobs donio. Is ämutobs fimiko ningimön ini glun spedis ad kanön mufön me prüd leigik äs büo; ibo slits ävedons mödikums. Dog letiron lemekädo lefadi ed äplöpos one dub letiram no peniludölo ad sleitön lefadi. Äspidon me buns veitik donio ve bel, ab no luno poso ästopon ed äleroron laodiko.

"Binom us!" nök Sätte ävokädom; "yuf mögonös pötatimo!"

Ätöbobs ad dugolön vegi brefik so vifiko äs äkanobs e suno ästanobs fo gur nabik, peninslitöl dibiko ini glun peninslitöl, da kela nifateg pibrekon hog. Dog ästanon fo hog ed ätöbon ad veitükön oni me kratam, ab lä at äbinon prüdik, dat no ofalon—la donio. Retod nifajuka äzugon de flan detik lü top at, ab no mo love on.

El Nète, son, äseatom platiko su glun ed ävokädom donio:

"Átye, totn lep táne - o fat, binol—li is ?"

No äbinon gespik, ab dog äbiton ditreto; äblufon ai dönu ad bunön donio, ab dred ai ägekipon oni.

"Binom dono," äsagob; "nedunobsös säki alik, ibo mutobs gebön timili alik. Givolsöd jainilis; seiman mutom nexänön!"

"Ob ogolob donio," el Nète ägespikom, "binob leitikün; härra (= o söl). Ol binol gretikün e nämikün obas valik, okipolös elis kartsait!" (= zönis)

"Benö, kobotanolsöd elis halkoit (= bemülis boadik) e seitolsöd onis traväro love slitod, dat odünons obes as stab. Ab vifö!"

Te minut bal latikumo man yunik ävebom ini maifod, in kel fümiko kold jekikün äbinon. No äbinom nog in dib gretik, ven ägivom mali.

"Mon lep sot—labob omi!" ävokädom. "Givolsöd donio nog jainili telid!"

Jainils at äbinons fe sleniks, ab peflököls me zöns nesleitovik se renaskins; ädaloy konfidön mani vätikün ones. Du äkipob soni, jainil telid pädoniogivon, me kel äsötom lentanön fati. Atos äjenos in tim brefik e tän bofikans pälöpiotiroms.

Fat Pent äfalom stifiko ini nif.

"Binom deadik!" el Nète äyamom. "Lanans badik äberavons lifi oma!"

Äxamob Lapänani bäldik. Lad oma äflapülon e lim nonik oma äjinon peviodöl. Sekü atos, ätrodob votikanis:

"Sotn ela - lifom! Nos defos ome plä te sevälöf. In slitod älabom pladami kinik, o Nète? Slitod no jinon binön dibik."

"O härra (= O söl!), binon dibik, vemo dibik e lepetegöl me glad" ägespikom. "Ab binon nabik e sekü atos sped oma äblibon traväro stegöl ed äkipon omi."

"Vékes auto—milag kion!"

"Si, Yesots (= Yesus) saludik egaledom omi. Ab sagolös, binos—li mögik, das ba odeadom too?"

"Binos mögik, das kap oma älenflapon ta glad. To klotam bigik binom stifik demü kold e klu fümo ebinom vemo lunüpo in gur; sekü atos, niludob, das pestorditom; ibo ya lunüpo idagalomöv, if evedom—la te sevälöfik. Sumolsöd bemülis boadik e mekolsöd polömi. Polobsöd omi lü ludom. Seiman büspidomös e blinomös nifavabi ko ren, dat orivobs vifikumo zeili."

"Ob odunob osi!" el Káke Keira brafik älofom oki. "Somo ospidob, das no oflodob e givob oles plädi oba; ibo nen pläd no okanols mekön polömi gudik."

Ädejetom plädi veitik, äsumom spedi e güni ed ägeslifom me nifajuks ma veg ot, ma kel ikömobs. Yufü pläd, bemüls boadik e jainils, polöm legebovik päyümon; fümiko ätanobs pesavölani su polöm ed ägetävobs. Natiko atos ävedos fikulik obes, ibo no äbinos nefikulik ad blinön böladi as nepeviodöli love slitods. Atos äflagos prüdi e timi so mödikis, das nifavab ya äbinon dono len bel ven ärivobs kamaläni. El Káke Keira vüo iloenom plädi de el Anda.

Nesevälöfan pälentanom su nifavab e poso ägolobs levifiküno love plen nu smufik e sefik lü ludom. Natiko nifavab patiröl fa ren vienavifik älükömon büo ko nök Sätte, kel äregom oni, ka obs e, ven ideseitobs nifajukis ed änütridobs, ätuvobs fati Pent, kel ya äseatom nilü fil. Äbinom nog nesevälöfik, ab too mot Snyära yufü dauts oka älufulükof yamöl e plonöl ledilis renabluda eflodöl ini mud mekädo pemaifüköl.

"Vilols—li deidön omi!?" älüvokob ofis.

"Blud binon gudik pro valikos, härra!" ( = o söl!) älesagof obe.

"Nu te dämon omi! Sesumolsöd oni dönu e maifülkolsöd klotis oma. Labob medini gudikum."

Dido in tävasak evedöl ya levagik, älabob medinis nonik pläamü fladili lafo pefulöl me tintur ela arnika, ab med at äbinon legudik pro sanam vioda ejenöl sekü fal, if no i koapadils ninedik pidämons. Klots pämaifükons ad yufön natemi, e, bi els náfta u salmiak u sümikos is no ädabinons, äbegob snüfatabaki. Alans ästunons vemo, das man ti deadiik tabaki snüfomös, ab too boks pemököl me renaskin pälofons obe sunädo. Lapänan levemo löfom tabaki, ti äs geini, ab bi lesuvo nelabom ati, smökom e tabakisnüfom vemo e seko boks saidik ädabinons is in ludom. Ägivob nesevälöfane lemödoti ini dil ut logoda omik, keli Lapänans ai nemons eli nyuòne (= nudi), e no ämutob luno stebedön vobedi pedesinöl; flom tipik äfomon plifis, logalips färmik äprimons ad dremön, mud ämaifikon fe nevifiko, ab so veitiko äs äkanon, cügs pebesmivöl me picinaleül ta kold e ta nimils valasotik äsvelädons, e poso utos äjenos, pro kelos püks netas valik labons maloti te bali, sevabo: "a—a—ac—cö!"

"Aeitnan - saunö!" ätonädos yubölo se mud alik.

Jänäl äbinon mo; logs ämaifükons okis, ämufons okis stunölo du timil anik züo e poso id äliloy ya lifamali balid efe me ton vemo fümik:

"Muayi, vátopte malep - givolsöd bludi obe !"

Mot Snyära älülogof obi säkölo. Siöl ävinegob ofe me kap, ibo lad senöl obik no äkanon tadunön desiri lebüdik at mena, kel anu idagalom se deadaslip. Renastomäg votik pämaifükom sunädo, bi nin balida no saidon—la e blud peniniopedöl päseflapon. Täno mot e jiyufans kil ofa äjedofs okis love malädan e mud ata pälufulükon fa pösods fol so vemo, das ämutom lulna slugön büä ägetom

timi ad natemön te balna. Ledils gretik bluda peflodöl änepubons so vifiko e so lemödo in zibamaifod malädana pidabik ed om äblöfom lanäli so dulik moda at ad sekömön se dead, das päjekob ed ädredob e fino äbüdob, das zedoy. Ab te brefiküno äbinons lifanämots oma dönulifiköls nen vob at, ven me nam ägleipom len kap ed äplonom:

"Mon lep luokatest, mon lep havetetovum - dolob, pevunob!"

Äxämob topi, keli nam imalon ed ätuvob sveli nesmalik dis plädakapüt, keli äpolom. Klu jenöfo ko kap pijokon.

"Tunyi mon kalkap véketet—oyufob oli!" ätrodob omi ed äsumob tinturi obik.

"Tote lep päsker—binol—li sanan?" äsäkom stunölo.

"Si," ägespikob ome ad galükön konfidi omik.

"Kisi labol—li is?"

"Binos medin, kel ostilükon dolis ola."

"Smekon—li gudiko?"

"No odrinol oni, oseitob oni su kap ola."

"Dälolös obe smelön oni!"

"Äkipob nenprüdiko fladili pemaifüköl len nud omik. Äninsugom väpi spita nämik me plid gloföl e täno ko logod egloriköl äbegom: "Givolös medini obe buo ad drinön, härra!" (o söl!) Ovedob täno saunik vifikumo, ka if oseitol oni su kap."

No ädälob osi ome ed äbüdob ad givön obe luklöfi hitüpaklota bäldik. Äluimükob ati ed ätänädob oni su svel. Bi ävilob dönu luimükön sveli pos tim brefik, no äseitob dönu fladili ini tävasäk, ab älumufob oni näi ob ini sigayeb seadöpa obik, dat äkanob—la nefikulo e vifikumo sumön oni.

"Átye, lio ekömol ini slitod?"

Nète yunik nu äsäkom, kel äyufon nuläli valikanas me säk at.

Bäldan äseilom du timil, täno ägespikom: "No säkolsöd obi. Latikumo olilols osi!"

Ämutobs lobedön büdi at, do no äkanob suemön, kikodo ärefudom nüni pedabegöl, keli fümiko imeritobs me savam oma. Om it ädesirom nu ad sevön, lio berayag pifinon e dinäd kinik ivokon obis ad yufön omi. Älilom nunodi obsik e ven pinunom, das ninäms bera ai nog äbinons in vat hitik cafa, äbüdom, das sumoy elis nipè (= neifs) e das primoy sunädo lefidi benosmekik.

Mot Snyära äsumof ninämis se caf ed äseitof onis ini küirajeled okik, kela nid nesmufik äkoedon rätön utosi, kelos ya in ot de-se-pekluinos—la. Us päseakötons—e jafäbs manik, vomiks e dogiks älabons nu däli ad sumön atosi, kelosi ävilons.

Tefü ob, ob älabob läbi ad padünön fa Marya jönik. Äbinof daut bäldikün ela Pent; älabof lifayelis ba teldegkil ed äjinof efärmükön obi ini lad okik ya vemo fleniko du dels degfol steba obik in ludom oka. Äbinof te saidiko gretik, das äkanof golön dis lams oba; älabof paunis tel pina in herem e kvadapuidis kildeg picinaleüla su cigs okik; lips ofa äsmililons vidü zimmets degtel; nudil äsümon lü vaälanötil e logils ofa kodü nifanid laidik ikösömükons okis ad logedilön äs mugil, logedilam kelik ämekon in lad negaledik oba magädi, kel no äkanon pakalön me logarits.

Äseatirülof dilis gudikün, kelis äkanof savön pro ob se tuts dogas ed ästeigof onis me tara-rosada-doatils bigik oka ini mud obik, kel nensekiko oki 'äzänädon pödio'. Pals plido älülogons cogedi lotidiälik at, e te äkanob skeapön lelufulükami konfidik at ad golön du tim brefik foi dom ad dönu reigön noganis dicetäma obik.

Ven änükömob dönu, smil sülik äklaton obe, kel ätronon su logods vamü grads veldeg ma <Réaumur>. Sunädo ämemob neprüdi obik, äglepob äl flad oba, äkipon oni äl flam; flad äbinon vagik, 'bomboj' Türkänan sagomöv—'levagik'. Lapänans e ji-Lapänans brafiks äninröbons stomägis okas nino me tintur obik.

Vemo äsenob klieni ad riprodön onis, ab too ämutob smilön, ven Pent bäldik äsäkusadom oki:

"Härra, (= O söl!) fümiko no oleblamol—li? Efidobs de ber ed esenobs, das ebinom malädik; seko esumobs nemödili de medin olik, kel sanon malädis valik. Pro kap obik no fovo binon zesüdik, ibo dol efinon ed ob binob saunik."

Älofob fladi vagik ome.

"Bi esumol medini, sumolöd i fladi. Legivob oni ole."

Me legivot at äkodob fredi gretik, bi vär u flad binon seledot jerik in konöm Lapänana. Sekü atos, äsagom lefrediko:

"Härratyam (= sölil = söl löfikün - smalükamavöd ela härra), binol sanan vemo famik e gudälik, e bened gretik ekömon ko ol ini ludom oba. Ven äkömol lü obs, ekeblinol fladis kil ela spanska vin (= vin Spanyänik; ab ävilom bemalön romi), kel äleitükon ladi obsik, ab medin ola smekon nog gudikumo. Labolös plu de

on! Ab nu binob fenik. Vilol—li dönu seitön oli ko ob ad slipön? If udagalobs, dugädolös obi lü fyäll, (= belaplen nepekulivöl) bi vilob bespikön veütikosi ko ol."

Düps lätik ifenükons obis valik plu-neplu e seko mob omik pälobülon. Lökofärmükoy dönu smokahogi, kel pimaifükon, e suno stad glötadigik dönu pimökon, se kel ber isesleiton obis.

"Ospikob ko ol tefü din, dö kel nek dalon nolön bosi."

Äpladob obi näi om e dogs, (nen kels Lapänan nonik lüvom ludomi okik), doseitons okis föfü obs.

Lotäb it getom, if blibom dü tim lunikum, eki atas as kompenan fiedik e laidik.

Bäldan seilöl älogedom dü timil foi ok: äjinom sukön nüdugi pötik e leno äropob me vöd semik mediti oma. Fino äprimom:

"Härra, kanol—li seilön?"

"Si," ägesagob balugiko.

"Ed i oseilol—li?"

"Si."

"Kredob osi ole, bi eküpedob oli e kanob konfidön oli. Vilol—li fanön tifani pro ob?"

"Lio? tifani? ob—li—-?" äsäkob pestunölo.

"Si, ol! if lä obs dun badik ejenon, konoks (= reg) sedom soldatis, kels mutoms sukön dunani; ab tim vemo lunik mogolon, jüs efinükoms tävi lunik e täno tifan enepubom sis lunüp lü Norye (= Norvegän), lü top kelik no daloms sökön omi. I mans at selediko binoms saidiko visediks ad fanön eli samelats (= so Lapänan ai

nemom oki; ab vöd <Lapänan> pacedom fa om ti as nofan); ek, kel sevom topädi gudikumo, ka oms."

"Pebetifol—li? " äsäkob.

Logod oma, voto so flenik ävedon vemo lezunik.

"Si," ägespikom, logedöl levutiko me logs smalik oma.

"Fa kim?"

"No nolob osi."

"Labol—li miniludi?"

"No."

"Binos—li balan dünanas ola?"

"No."

"Kis binos, kelos petifos ole? Ren—li?"

"O härra, lio kanob-li-la nolön, va ren semik petifon-la obe! Dalabob plu ka jibis mil, kelas nim seimik suvo mogolon. E ren, if petifon obe, no kodon doli somik obe. Leno, tif binon mödo badikum, bi defon obe mon, mon lemödik!

Ko vöds at äprimom ad drenön vemiküno. Ladäl cilik Lapänana no äkanon sufön peroti me taked manik.

Nu äbüosenob jänami. Man, kel ifugom de obs, ebinom—li tifan? Itüvom—li monaklänedöpi semik ela Pent ? Fat Pent äbinom vemo liegik; ädalabom plu ka renis mil, as isagom obe anu; fümiko ifesepom moni mödik.

Ven Lapänan visitom maketi u bali zifas nemödik, mekom, das suäm skinas e canas votik oma papelom me largentina-dalders düfik. Alyeliko mödots legretik largentina mufons modü at ini tops nelotik lenolüda, kö largentin nepubon, bi lödan Lapäna nesuvo u neai segivom dalderi, keli enüsumom. If sakil efulikon, sukom topi soalik in fot, in maräd u bevü klifs, kö klänedom elis <ríksdaler> düfik; leseilom tefü atos e sävilupom kläni geranes okik te if senom, das dead nevitik nilon. Ad no perön labemi lölik oka pö datuvam fädik topa, dilom moni ini klänedöps mödikum, kelis kläno visitom semiknaiko ad gälön oki me lenloged liegotas okik. No seledo jenos, das Lapänan semik deadom süpo nen kanön bemalön klänedöpis, u jenos, das ots päbenons so nekleiliko, das no pädatuvons fa röletans. Semikna i natajenots nosükons klänedöpis somik u kodons, das no kanoy rivön otis e seko

jenos, das suäms gretik paperons, tefü kels no kanoy spelön, das ai potuvons dönu. Soalöps natädik Lapäna plösenons spälakädi giani, kel luslugon dötumis lemödik.

"Dalob-li säkön, moni liomödotik tefon?"

"Kvekte vuósà - sakils tel" ägespikom.

"Iklänedol-li onis?"

"Si, härra, nolol, das men nonik dalon nolön, kö dalders seatons; no blod, no jimatan, no cils. I nolol, das ebinob in maket di Enontekis. Us eselob skinis mödik, fromadi mödik ed i glufis mödik, kelis dauts oba itrikofs. Änintökob obe utosi, kelosi äneodob, e täno nog zu älabob sakilis tel pefulöl me largentin niedik. Àdelo, ven rens pätetons e klu lälönikans obik no äkanons sökön obi, äsumob jukis obik ed älöpiogolob lü fyäll ad klänedön largentini. Gegolöl, älogob foginani, kel äslifom bevü klifs. Àpöjutob omi, ab ämofugom. Nu ägegolob lü klänedöp, ädesumob dönu moni ed äklänedob oni in top votik. Ab täno, pos zeneit, ven äpöjutobs beri, dönu älogob foginani. Ätikob sunädo, das isukom-la largentini obik, ed äpöjutob omi. Änepubom. Nu ävisitob klänedöpi; largentin nog äbinon us, ab logedöl oti, ägetob flapi. Ädagikos vemo, ed älefalob; ye pos minut bal ya dönu äsevälöfikob. Mon obik pemoletiron ed älogob tifani ya fagü ob vifiküno flitöli love lopme (= nif). Äpöjutob omi. Äblufob ad rivön flani votik ela kär (= belabäk) e seko äflekob obi lü slitaglad ad dekötön ome vegi. Sevob gladi at, ab zun äglumükon logis obik, änelogob sliti ed äniniofalob—ven dönu ädagalob, äseatob in ludom obik ed älabob tabaki in nud. Ab tifan eskeapom."

"No elesevol—li omi?"

"No. Ilovegolom po ob, nendas älogob omi. Äpolom nifamaskari, äs obs valik, dat no daflodobs logodis."

"No eküpol—li nemu fomi oma?"

"Härra, neit ela Sammeland dulom du muls kil e pölükon logi. Nolüdalit äbinon so netakedik e flams ota äleliton love nif. Kim—li seko logom kuratiko? Man äbinom peklotöl äs mans votik, samelats bal sümedon äs votik, if no seadom in tänad okik. No älesevoböv omi. If ol no oyufol obi, härra, neai okanob datüvön tifani e largentin nidik oba peperon!"

"Ob—li? Ob, lio okanob-la-li yufön oli, if igo soldats rega no frutoms oli? Sevob läni at leiganemödiko ka etans, ed igo no labob nämädi, keli oms dalaboms tefü tifan."

"Härra, pölol! Binol gretikum ka samelats alik e neai elogoy is vafis somik, äs olikis. Tifan alik odredon oli. Id ebinol in läns fagik natädik, kö elärnol ad reidön vegedi fugana, äsä obs no kanobs dunön osi. Ol it ekonol ya dö indatyit

Hm! No ispetob konfidi somik. Pämirepütükoböv if äpromoböv fölön vipi oma, nendas äkanoböv fidunön osi; kodü atos ägespikob:

"Átyats (fatil = fat löfik), binob nog du tim tu brefik in Sameland, vö! no kredob, das okanob yufön oli."

Tän älülogom lukäfiküno obi ko mufil vifik logalipa, ed äsagom:

"Härra (= O söl), okanol; bi esagol, das binol dokan."

"Niludol—li ba, das dokan i mutom elärnön ad fanön tifani?"

"Vilol—li cogön ko ob? Dokan elärnom valikosi; dokan kanom valikosi, if te vilom."

"Kim—li esagom atosi ole?"

"No zesüdos, das ek sagom atosi obe, bi obs valikans nolobs osi. Valikos mutos plöpön dokane, bi elärnom lio mekön saiva tyalem (= vödo: penäd sanik = magivamedöm) oke, nos omiplöpos utane, kel polom len ok gudiki saiva tyalem, sovüo kudom, das saiva tyalem blibom nepeviodöl."

"Pölol," äsagob lemuföl milobo kapi. No magivamedöm dabinon e no saiva tyalem, kel labon nämi somik."

"Härra, te vilol no koefön osi! Ob it vo elabob penädi somik."

"De kim—li?"

"De dokan, keli ätuvob in Luleå len mel. äbinom man levisedik; ägivom obe medini pro logs malädik oba e, ven poso ädabegob magivamedömi, sunädo äpenom oni pro ob, nendas äsumom moni pro atos. Du yels mödik epolob oni su blöt ed ünü tim at neai äsufob neläbi. Ab anu suet edistukon oni e kodü atos vobed ti löliko peperon. If no binonöv so pedislitöl, fümiko no äfalob—la ini slit. Obegob oli, das penolös nuliki pro ob."

"Kiöp labol—li oni?"

"Is," ägesagom, jonöl blöti.

"Dalol—li jonön oni obe?"

"Dokan no eproibom atosi obe. Vilol—li logön oni?"

"Si." Ägleipom dis klot ed äsezugom küiradili koseidöl, kel älagon in lefad ed äninädon papüri mödikna kobopliföli, ed älofom atosi obe.

"Ekö!" äsagom. "Sevol—li malis, kels pepenons su at?"

Penäd me stib pepenöl äbinon vemo nekleilik; ab älesevob sunädo, das vöds äbinons Deutänapükiks. Süpäd vemik oba ävedon suno smil yofik, ven ituvedob ninädi at:

"Am Ganges duftet's und leuchtet's     "Väpos e litos len Ganges

Und Riesenbäume blühn,                    E bims gianik florons,

Und schöne, stille Menschen                E mens jönik, stilik

Vor Lotosblumen knien.                      Bü lotusflors kienoms.

In Lappland sind schmutzige Leute,     In Lapän dabinoms mens stenik,

Plattköpfig, breitmäulig und klein;       Platakapik, vidamudik e smalik;

Sie kauern ums Feuer und backen       Seadoms zi fil e bakoms

Sich Fische und quäken und schrein.   Fitis okes e feifoms e luvokoms.

Ein Spaßvogel."                                Cogan seimik."

 

Fat gudik Pent ipolom klu du yels su lad okik liänis pesevik at fa Heinrich Heine, ed ilekredom, das ilabon—la magivanämis milagik! Diabül kofik poedana imofon lutikäli pos dead oma igo jü ini Lapän. Ab kim ibinom—li penan liänas at? Vo sanan—li? Mögos-li-la vo, das man pekulivöl äglömom oki so vemo, das änämükom bümicödotis Lapänana lukredik? To yof primik, äzunob dö atos; seko äsagob:

"Átye (= Fat) Pent, atos no binos saiva tyalem, ab kaives tyalok (= penäd stupik) ed utan, kel epenom osi no ebinom dokan."

"Härra, ab eyufos vö!"

"Okomoreidob penädi at ole e täno meditolös, kelosi otikol dö on."

Ätradutob ome, so gudiko äs äkanob, vödis ini Lapänapük, ab om zunöl äsuibunom du vöds lätik ed ävokädom:

"Vilol—li lukofön obi? Vöds at no pepenons is !"

"Binons is!"

"Atos no binos veratik, härra!"

"Vilol—li nemön obi lugani?"

Äsüenom.

"Härra, ebinol ai fefik e gudik kol obs, ab no cogol. Saiva tyalem at esavom obi se riskäd ömik; ab vöds, kelis ol nu äsagol, binons badiks; nofons obi; no kanons yufön eki; i no kanons geblinön largentini obe!"

"Spikol veratiküno. Lekuratiküno etradutob ole utosi, kelos pepenos su papür; no enedunob vödi bal ed i no elüükob vödi bal. Mojedolöd papüri; no ga fruton oli."

"Äsagol—li vo verati?" äsäkom, dotöl.

"Si."

"Härra, (= O söl!) oxamob papüri at."

"Lio odunol—li atosi?"

"Opokob dönu oni. If ufanobs tifani, papür binon gudik; ab if no ofanobs omi, papür no fruton."

"Xam at no binon konfidovik, bi vilol fanön tifani dub ob, ab no me papür at. If verato oxamol somo, omutol golön soaliko."

Äsüenom ed äsagom poso:

"Espikol verato e sekü atos omekobs xami voto: tifan ya uklänedom—la moni; if otuvobs omi, ed i okoefom nosi, täno ogivob penädi at ome. If penäd jelon omi, binon gudik, ab if otuvobs moni, utos binos veratik, kelosi esagol obe."

Dido klud at äbinon lelapänik; ab bi din äbinon so ventürik, äbaivögob.

"Benö! Jenosöd, kelosi vilol. Te jonolöd vegedi tifana."

Älüstanobs ed änüdranobs fovo ini fot solöfik. Pos düp ba foldilik ärivobs klifapleni pebegloföl me vilods (= willows) döfik e nu dis nif. Is älogob vegedis manas tel.

"Vilol—li, das osagob ole topi, kö eklänedol largentini?" äsäkob eli Pent.

"Otuvol—li oni?" äsagom lestunölo.

"Fümiko!"

Äxamob vegedis bofik, äslifob ve bal e suno ästopob bü klifaslit nevidik.

"Äbinos is!"

"Härra, verato erätol osi!" ävokom. "Eklänedob sakilis in slit at e poso äfulükob sliti me nif."

"Logolöd isio! Is eluseadol ven älogedol moni ed is tifan äbinom, ven äflapom oli."

"Lio logol—li atosi?"

"Oplänob latikumo atosi ole."

Du foginan istanom dü pülatimil anik po Pent, nifajuks lunik idranons dibikumo ini nif e klu iposbinükons nüpedotis lekleilik. Seko älogob, das juk bal su sömäl äjonon vuni slenovik, kel äjinon as evedöl dub jok nämik len ston tipik. Ye äcedob gudikumo, das nu nog äsagob nosi dö lesevamal völadik at ele Pent.

"Osökobs—li omi?" äsäkom.

"Si."

Äslifobs fovio, se fot dönu ini geil nefotik e täno etflanü geilem disio ini fälid travärik vidik, keli ämutobs sukön.jüs dönu ärivobs kamaläni maifik. Is veged penüpedon ini nif so leito, das pöjutäb eflitom—la vifiküno. Äfovobs leigo ed äslifobs vifü tren love plen lunidik.

Somo ed in lüod at fümiko ärivobs ünü düps tel nilädani nilikün ela Pent, keli ivisitob ko om ya telna. Id om äbinom liegik, ye famül oma äbinädom te se om: jimatan oma, daut bal e teutnar (= dünan) bal, kel ijinom obe as no konfidovik. Söl oma ikonom obe, das ekömom se Norvegän, e das dünom omi ti du yel bal. Kel so soaliko riskom ad xänön love bels natädik, kösömo no elabom kodi lobabik ad lüvön lomäni okik. Kludo nu ätikob nevilädo, das om äbinom—la tifan. If nilud at äbinon veratik, so äkanoy niludön, das büä ärivom ludomi söla, äflekom—la flanio ad klänedön moni. Ab atos no äbinos jenet; veged ädugon ini leod no pevotüköl. U tifan äbinom vemo neprüdik u vemo mäpüdik, bi no äcedom osi töbidabiki, das äkudom sefi okik.

Äslifobs fovio, se fot dönu ini geil nefotik e täno etaflanü geilem disio ini fälid travärik vidik, keli ämutobs sökön, jüs dönu ärivobs kamaläni maifik. Is

veged penüpedon ini nif so leito, das pöjutäb So äfovobs seilölo vegi obsik jüs ärivobs ludomi nilädana. Daut omik äbinof plödo ed iküpälükof nilädani, das okömobs; kodü atos, äkolkömom obis:

"Tuina litya atna - Püd binonös ko ol!" Pent äglidom omi.

Täno ägleipoms okis len koap, älumufoms flanio maskaris nifatimik e vemo flenöfiko äröboms nudis okas bal len votik. Ab ob, as foginan, te nam päpedom. Voms bofik päglidofs leigo e poso Pent äsäkom:

"Teutnat Pavek (= dünan) binom kiöp? No logob omi."

"Us lä nims kanol logön omi."

Vo älogobs omi lä rens, kels äjäfons ad sükratön yebilis dis nif.

"Labom—li nifajukis oka len futs?" äsäkob.

"No, stanons is len ludom."

Ägolob nilikumo ad logön jukis ed älogob sunädo in bal onas mali ya pesagöli.

"Vokädolös omi. Mutobs spikön ko om," äsagob.

Sekü feif lekleilik e vineg me nam dünan älükömom nevifiko.

"Puorest—deli gudik!" äglidom ko logodajäst nennefölotikün.

"Nifajuks at, binons—li dalabi ola?" äsäkob omi.

"Si, härra (= o söl!) ägespikom.

"Kömolsöd ini ludom! Mutob bespikön mani at."

Dünan älugolom nen tadun anik sunädo da nügolöp e sölef oma äsökom omi nuläliko. Dalaban ludoma pänemom <Stalo> - (Volapüko <gian>), do gret oma te äleigon geili jotas obik.

"Átye Stalo," äsagob ome, "dünan at suniküno omogolom de ol."

"Kipladio?" äsäkom stunölo.

"Ini kítek." (= fanäböp).

Älüodikom löpio, pajeköl.

"Sagol kisi—li, härra."

"Das ogolom ini fanäböp."

"Kikodo?"

"Bi binom tifan."

"Härra, vilol—li nofön obi ed obikanis?"

"No! Kikodo nofob—la oli? Binol kveime (= nilädan) obsik! Efidob ed edrinob ko ol; ol ed olikans binons löfiks obe. Betikob te läbi e püdi ola e seko sagob ole, das dünan olik binom tifan."

Dünan no ägespikom e no ämufom; i voms bofik päseilofs; ab Stalo ävokom:

"Härra, blöfolöd osi!"

"Sunädo! Man at ebinom—li ädelo fagik de ludom ?"

"Si—äsedob omi idelo love fyäll lü Arpen Rauna (= sör Ragnilda),

jikel egetof partnekuts (= pulili), kele ämutom blinön reni as tutalegivoti."

"Ägekömom kitimo—li?"

"Vemo lato, timü tetam renas."

"Átye Pent konomös ole, kikodo dünan äneodom timi so mödiki!"

Pent äkonom ventüri neläbik oka. Dünan älilom takediküno osi nen mufön logaheris; ab votikans päzunons vemo. Ven konan ifinom, Stalo äsäkom dünani:

"Ol sagol dö atos kisi—li?"

"No edunob osi!" ägespikom takediküno.

"Lugol!"

"Yulob, das äbinom seiman votik. Leno ekömob lü slitaglad."

"Ab esökoms vegedi ola."

"Pöloms. Dasukolsöd, va otuvols largentini lä ob !"

"Odunobs atosi," söl omik äsagom.

Klot oma e poso i ludom päxämons kälöfiküno, ab no äkanobs tuvön seimikosi.

"Kiplado ebinom, sis egekömom," äsäkob.

"Te len jep!" Stalo ägespikom."No fagikumo—li?"

"No. Vilol—li lüvön ludomi dü tim brefik?"

"Kikodo?" äsäkob.

"Vilob spikön me kúnus." (= tonaskin magivik).

Änolom, das fat Pent änumom obi bevü flens veratik oka, e kodü atos äsagom so stedälo obe utosi, kelosi ädesinom ad dunön. Lapänans lemödik nog klienoms lü süds pagik bäldik okas ed i säk tonaskina magivik binon süd somik. Äbinoböv viliküno komön in dun at, ab natiko ämutob lobedön vili domasöla. I voms no pädalofs komön; älüvofs ludomi ed ägolofs lü jep. Viliko äspikofsöv obe, ab äbuob ad lenükön nifajukis ad xamön kuratiko züamöpi ludoma; ibo äbinos nedotik, das dünan iklänedom moni is seimo.

Vegeds äbinons lemödiks, ä dub buts ä dub nifajuks, e klu ämutob binön lesiämöfik. Ämekob balido züoti nabikum, poso veitikum, zi ludom e jep, keli voms stunüköl älülogofs, ab ädatüvob nosi. Tö tulagol kilidna älelogob vegedi balatik, kela flan bal äpolon mali pesevik. Sunädo äsukob oni. Veged ädugon lü söp neveitik, kömöl se fot, ini kel vat petegöl me glad äflumon.

Pos minuts töbo luls ätakob süpo; ibo idatuvob kläni gretikün Lapänana, eli tiorfvigardi (= honasbuidi) omik, zübuid smalik me renahons pemeköl, kel äzüon sakriföpi pagik. El "Sait" sonemik, ston pefomöl selediko e petuvöl in vat, äbinon zänodapün. Do stons at anu no plu palestimons verato, too tiorfvigardi alik binon plad saludik, kö veräto domasöl soalik dalom nügolön. Ab vegeds dünana ädugons isio it. Äbüosenob, das äbinob lo klänedöp oma. Kim niludomöv—li, das Lapänan seimik klänedomöv—la moni petiföl in plad so saludik?

Veged ädugon jü gul telid zübuida honik, kö äfinon, e latikumo ägeflekon dönu. Äseitob nifajukis oba ini plad leleigik, e klu ästadob in top ot, keli dünan ilabom, ven äklänedom moni. Nu balido älelogob nifi; sotefä ünü portat namas oba äseaton, äbinon nätik—ab no, is, diso, nifastelils anik äseatons äsif äbinons—la no pedovien- öls, ab pedopedöls me kontag mufavik. Äbiegädob ed älogob da honems e—vö! pasukölos älagos is, ab peklänedöl so gudiko, das leno

ämögos datüvön osi te fädo. Äbinos tabakasakil gretik, e ven ädoatob oni, äsenob kleiliko monasakilis tel, kelis äninädon.

Äletob oni lagöl e vifiküno ägespidob. Ven ärivob vomis bofik, äsäkob ofis, kiplad dünan binom—la—li ed älilob, das ai nog äbinom in ludom. Ye obs kil no ämutobs stebedön lunüpo, jüs pädalobs dönu nügolön.

Dünan Pavek kofiko äkoslogom obi.

"Härra, (= O söl!) egivob eli saiva tyalem (= magivamedöm) obik ome ed ejelon omi," fat Pent äsagom. "Saiva tyalem at binon gudik!"

"So!" äsagob fefiko. "Kiplad labom—li oni ?"

"Is lagon zi kravat oma; ab ogegivom oni obe, posä ejelon omi."

"E tonaskin magivik—li, esagon kisi?" äsäkob nilani Stalo.

"Binom nedöbik" ägespikom. "Tonaskin sagon, das tifan ekömom de lofüd; tifan binom kainolats-piätnak (= lusvedänan) kel sunädo efugom ko largentin.

"Atos binos—li fümik?"

"Tonaskin neai pölon. Binon konfidadigikum ka vöd de storfar (= pädan) seimik, kel spikom ma bib."

"No slänolöd, átye Stalo!" änunedob omi. "Spik tonaskina olsik no binon so verätik as vöd nifajuka balatik".

"Cogol, Härra, ibo nifajuk neai kanon spikön".

"Spikon fümikumo e veratikumo ka tonaskin olik e jelon elis vuósà (= sakils) bofik fata Pent gudikumo ka saiva tyalem badik oma äkanon dunön atosi."

"Saiva tyalem obik binon gudik," Pent älesagom. "Koedolös ga spikön nifajuk semik, härra!"

"Benö, olilol spiki ona e täno ojedol papüri ola ini fil!"

Ämogolob ed änüblinob nifajuki tefik.

"Nifajuk at binon—li lön olik?" äsäkob dönu dünani.

"Si," äsmilom lukofiko.

"Logols—li skari at in jukasömäl? Binon mud, me kel spikon. Skar eniniopedon oki ini nif, kö Pavek (= dünan nemü Paulus) etifom fati Pent ed eniniopedon oki su veg lölik jü is. Esagon obe, das nek votik binom tifan plä om ed i sagon obe, kö tifan eklänedom largentini."

"Koedolöd ga, das sagon topi ole!" dünan äsagom.

"Skar odunon sunädo atosi," ägespikob. "Balido sagon obe, das esteigol elis vuósà bofik sa largentin ini tabakasakil ola. Jonolös sakili obe!"

Nu, süpo, pekofudikom vemo."Atos binos neveratik, ibo nifajuk at sagon obe, das eklänedol sakili nilü is. Sökolsöd obi! Ünü tim, ünü kel plekoy telna: <Átje miyen, yúko lè almesne . . . (= O fat obas, kel binol in sül . . . ) obinols in plad, kö eklänedom tabakasakili okik sa largentin."

"Härra (= O söl!), atos binos—li veratik?" hiel Pent ävokom.

"Si."

"Vo—li? In jen at dälob ole, das ojedol eli <saiva tyalem> (= magivamedöm) ini fil, e das neai olilob fovo tonaskini magivik."

"Spelob osi! Kömolsöd, ab leprüdolsöd, das luman at no fugom !"

Äfogolob, e votikans äsökons. Ven ärivob topi, kö äkanoy kleiliko lesevön vegedi dünana, äjonob ini nif.

"Biegädolsös e logolsöd, vio kleiliko juk at spikon. Pük ona binon fümikum, ka pük tonaskina magivik, ab ols färmükols logis e lilis, sodas no logols e no lilols!"

Äfogolob fovo; hiels Pent e Stalo äsökoms, ko dünan bevü oks, e voms bofik äfomofs fini. Somo ärivobs honabudi, kö el Stalo ävedom boso netakedik.

"Dugol—li obis isio, härra?" äsäkom. "No nolol—li, das no daloy golön lü top at?"

"Man snatik no dalom—li bestepön topi at, ab tifan dalom—li klänedön is ravoti okik? O nilädan Stalo! vö no binol kritan gudik, binol lepagan! Ekö, is veged juka finon ed is—is sakil lagon. Logolös, va binon ut dünana olik."

Leno mögos bepenön vobedi vödas e mufas tefik ats. Ibiegäd- ob ad mosumön sakili e nu äsustovob oni.

"Binon ot, binon sakil oma!" Stalo ävokom.

Voms oma äbaivogofs e fat Pent äbegom, setenöl desiro lamis:

"Härra, maifükolös oni, vuósà (= sakils) bofik oba binons nino!"

"Binons nino. Ekö! ol it maifükolöd!"

Älügleipom ledesiro, ämoükom lefadi ed äsezugom verato monasakilis bofik oka.

"Mutob numädön!" ävokom doseadülöl oki.

Foviko i nilädan Stalo äseadom ko läds bofik len flan oma. Äbinons natiko vemiküno nuläliks ad nolön liomödikosi Pent bäldik iklänedom.

Nek älogon dünani, kel kläno ämogolom. No äneletob omi; if id ädefugom-la, pön omik äbinonöv ga no votik, adas pämomofom-la. Ab äsökob omi nevifiko ad fümükön, dat no ämökom-la dämi votik. Äspidom ad fanön reni, äloveseitom koletajainili, äspanom oni len nifavab bäldik ed äseadom su at, posä isumom nog vifiko zibastoki anik. Nog sis datüvam sakilas minuts töbo kil ipasetikons, ven älemospidom.

Igolob te jü siem fota, kiöpao äkanob logön omi. Nu älilob po ob vokädi yuböl fata Pent: "Tyuote-kvekte-lóke-nala - baltum degbal!

Binos verätik! Binos largentin lölik oba! Härra! Härra binom kiplad?"

"Is!" ävokob.

Älüvifoms. "Härra, espikol verätiko!" ävokom. "Ojedob eli saiva tyalem obik ini fil."

"Ed i neai osäkol—li tonaskini magivik?"

"Neai! Ekö! härra, sumolös dalderis tel se baltum degbal at! Binob vemo danöfik ed ol emeritol onis!"

Ägemüfob smilölo nami oma sa dalders tel.

"Dakipolöd onis,—no sumob onis."

"O härra, vio benik binol! Spidobsöd lü dom! Mutob konön mote Snyära, vio läbik binob! Ab dünan—binom kiplad?"

"Us!"

Äjonob nifavabi, kel äfomon nog te püni su nif fagik.

"Efugom!" valikans ävokons.

"Letolsöd omi!" äbegob. "Sukomöd söli votik fago. Ab spikol verätiko, mutobs spidön; ibo mot Snyära leno nolof, kö binobs."

Ye ledit ga no päjenon vifikumo, bi büo nog ämutobs sumön bosi ziba ed eli yúkastaka (= drinod geina). Sosus atos ijenos e ventür nog pibespikon kuratiküno, ägetävobs me nifajuks obas.

Hikel labom kienis nämik, pro utan täv me nifajuks no binon fikulik, e fat Pent nu nefikuliküno äflitom love nif ka büo, ven no ämutom polön largentini vätik. Pos düps tel ärivobs ludomi, kela lödans ya iprimons ad kudön tefü obs.

Ven zi fil äseadobs ad fidön beramiti, fat Pent äkonom jenoti lölik. Sek konota omik äbinon lob tepälik, kel pälofon obe fa valikans. Ziom Sätte e Nète yunik danöfiko älofoms nami obe; els Káke Keira ed Anda flenöfiko-mükiko lüvinegoms obe; ab Marya jönik äsmilof so magiviko-piniko, das logod ofa äleigon hämi pejalöl, kel kömon se sod. E mot bäldik gudik Snyära—-? O vi! Äflekof oki lü matasöl me ton svidik:

"Átye, to mon etsap—O fat, löfob omi !" E täno äflekof oki lü ob: "Tyalmit tápo; to mon kalkap tyulestet - färmükolös logis; okidob oli!"

Äjedof oki sui ob me tepäl, äsif vilof—la "karket" (= dapedön) obi pla "tyulestet" (= kidön) e "tyulastak" (= kid) soalik at, keli se Lapän äkeblinob lü dom, älabon lekuratiko tonodabidi ot e nämädi somik, äsif letoy flumön vati se vamaflad. Koefob, das äfärmükob nog votikosi pla logs teik. Fat Pent älülogom smilölo ed ägleipom poso ini bal pokas gretik oka, se kel äzugom eli "talisman"—keli in ludom nilädana isumom dünane, büä ägolobs lü honabud. Äjedom oni verato ini fil e, dunöl atosi, äsagom:-

"Härra, nu dunob utosi, kelosi elepromob ole. Eblöfol obe, das saiva tyalem at no binon penäd sanik; fil lefidonös oni! Ab ol blibolös lä obs ünü tim, das plidos oli; ibo löfobs oli ed ol binol so visedik e flenik, äsif binol—la son e blod obsik—mon kalkap vuortnot - oyulob osi!

Fil äkonsumon lienis "cogana" nepesevik. Ab tikäl ela Heine fümo pardom—la, das fat Pent no fütüro äpolom liänis et as <saiva tyalem> su lad.

FIN